Мӯҳтарам шаҳрвандони Тоҷикистон!
Имрӯз, дар рӯзи таҷлили расмии Артиши Миллӣ, бояд амиқтар андеша кунем: оё ин артиш воқеан муҳофизи Ватан ва мардуми он аст? Ё он танҳо воситаи нигоҳ доштани ҳокимияти як оила ва фишор ба шаҳрвандони озодандеш шудааст?
ПАЙДОИШИ АРТИШИ МИЛЛИИ ТОҶИКИСТОН
Артиши Миллии Тоҷикистон 23-юми феврали соли 1993 таъсис ёфт. Он замон кишвар пас аз фурӯпошии Иттиҳоди Шӯравӣ дар вазъияти душвори сиёсӣ ва амниятӣ қарор дошт. Ҷанги шаҳрвандӣ, ки солҳои 1992-1997 идома дошт, зарурати ташкили нерӯҳои мусаллаҳи миллиро ба миён овард, то истиқлолият ва тамомияти арзии кишвар ҳифз шавад.
Ҳадафи асосии таъсиси Артиши Миллӣ муҳофизати марзу буми Тоҷикистон, таъмини амният ва оромии шаҳрвандон буд. Дар ибтидо артиши кишвар бо камбуди таҷҳизоти ҳарбӣ ва мутахассисон рӯ ба рӯ буд, вале бо кӯшишҳои пайваста тадриҷан нерӯманд шуд.
Бо вуҷуди ин, суоле ба миён меояд: оё Артиши Миллӣ имрӯз рисолати аслии худро иҷро мекунад? Оё он ҳомии Ватан ва мардуми он аст, ё танҳо воситаи нигоҳ доштани ҳокимияти як оила шудааст?
РАҲБАРИ АРТИШ КИСТ? УНВОНИ ГЕНЕРАЛИ РАҲМОНОВ АЗ КУҶО ОМАД?
Дар Тоҷикистон фармондеҳи олии Қувваҳои Мусаллаҳ Президенти кишвар мебошад. Ҳамин тариқ, Раҳмонов сарфармондеҳи Артиши Миллӣ аст.
Ӯ дар замони ҷанги шаҳрвандӣ ба сари қудрат омад ва баъдан бо Қонуни асосии соли 1994 мақом ва салоҳиятҳои васеи фармондеҳиро ба даст овард. Бо гузашти вақт, барои қувват бахшидани ҳукмронии худ, Раҳмонов ба худ унвони “Генерали Артиш”-ро дод.
Пайдоиши ин унвон ҷанбаи ҳуқуқӣ надорад, зеро Раҳмонов ҳеҷ гоҳ таҳсилоти ҳарбӣ нагирифтааст ва дар артиш хизмат накардааст. Ин унвон танҳо барои баланд бардоштани мақоми шахсии ӯ ва нишон додани нуфузу қудрати мутлақаш истифода мешавад. Ин амал, ки бештар хоси режимҳои худкома аст, танҳо барои устувор кардани ҳокимияти шахсӣ равона шудааст.
ЧАРО РАҲМОНОВ АЗ АРТИШ БАР ЗИДДИ МАРДУМ ИСТИФОДА МЕБАРАД?
Раҳмонов, ки зиёда аз се даҳсола дар сари қудрат қарор дорад, барои нигоҳ доштани ҳукмронии худ аз ҳар роҳу восита истифода мебарад. Яке аз воситаҳои асосии ӯ – Артиши Миллӣ мебошад. Вале чаро ӯ артишро бар зидди мардуми худ истифода мебарад?
• Саркӯби мухолифони сиёсӣ – Ҳукумати Раҳмон ҳама гуна мухолифат ва озодандеширо таҳдид ба қудрати худ медонад. Бо истифода аз артиш, ӯ мухолифон ва фаъолони сиёсиро саркӯб мекунад, то овози эътироз баланд нашавад.
• Ҳифзи ҳокимияти шахсӣ ва оилавӣ – Раҳмонов на танҳо мехоҳад қудрати худро нигоҳ дорад, балки онро ба фарзандонаш мерос гузорад. Барои ин, ӯ бояд ҳама гуна таҳдидҳоро саркӯб кунад. Артиш ҳамчун василаи асосии муҳофизати режимаш хизмат мекунад.
• Контроли комили ҷомеа – Бо истифода аз нерӯҳои ҳарбӣ, ҳукумат контроли комилро бар ҷомеа нигоҳ медорад. Ин воситаест барои тарсонидани мардум ва пешгирии ҳар гуна шӯриш ё эътироз.
• Таъмини суботи зоҳирӣ – Барои намоиши “оромӣ” ва “субот” дар дохили кишвар, режим аз артиш истифода мебарад, то ҳама гуна эътирозҳо зуд пахш шаванд ва ба берун симои як давлати устувор нишон дода шавад.
ИСТИФОДАИ АРТИШ БАР ЗИДДИ МАРДУМ: МИСОЛИ БАДАХШОН
Яке аз мисолҳои равшани истифодаи артиш бар зидди шаҳрвандон ҳодисаҳои такроршавандаи саркӯби мардум дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон мебошад.
Дар ин минтақа, ки аҳолии он бо фарҳанг, таърих ва дидгоҳи иҷтимоии хоси худ маълуманд, сокинон борҳо талаботи қонуниву осоиштаи худро баён карданд. Вале ҷавоби ҳукумат бо истифодаи нерӯҳои ҳарбӣ ва амниятӣ омад.
ТАВАСУТИ КАДОМ ВАЗОРАТҲО САРКӮБИ МАРДУМ АНҶОМ ДОДА МЕШАВАД?
Барои саркӯби мардум дар Кӯлоб, Ғарм ва махсусан дар Бадахшон, ҳукумати Раҳмонов аз якчанд ниҳоди қудратӣ истифода бурд:
• Вазорати Мудофиа – ки Артиши Миллӣ дар тобеияти он қарор дорад;
• Кумитаи Давлатии Амнияти Миллӣ (КДАМ) – ки ба саркӯби мухолифон ва назорат бар ҷомеа машғул аст;
• Вазорати Корҳои Дохилӣ – ки нерӯҳои махсус (ОМОН) ва милитсияро барои пахш кардани эътирозҳо истифода мебарад.
Ин сохторҳо бо ҳамкории зич ва бо дастури бевоситаи Президент амалиётҳои густурдаи ҳарбиро дар Бадахшон роҳандозӣ карданд. Дар натиҷа, даҳҳо нафар кушта ва садҳо нафар боздошт шуданд. Мардум маҷбур шуданд зери назорати шадид зиндагӣ кунанд.
ОЯНДАИ АРТИШИ МИЛЛӢ
Ба ҷои ҷашн гирифтан, бояд андеша кунем, ки чӣ гуна метавонем артиши воқеан миллӣ ва мардумӣ дошта бошем. Артише, ки ҳомии ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандон бошад, на хидматгори диктатура.
Вақти он расидааст, ки ҳақиқатро бигӯем: Тоҷикистон ба артиши миллӣ, на ба нерӯи хидматгори як оила ниёз дорад!
Ҳаракати сиёсии “Гурӯҳи-24”
