6 ноябри соли 1994 дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Сарқонуне қабул шуд, ки бояд рамзи адолат, озодӣ ва ҳокимияти халқ мешуд. Аммо имрӯз ин сана ба ёдоварӣ аз он табдил ёфтааст, ки чӣ гуна Қонуни асосии кишвар борҳо ба нафъи як шахс — диктатор Раҳмонов — тағйир дода шуд.
Сарқонуни Тоҷикистон се маротиба бо ташаббуси ӯ «ислоҳ» карда шуд:
1. 26 сентябри 1999
2. 22 июни 2003
3. 22 майи 2016
Ин тағйиротҳо на барои манфиати ҷумҳурӣ ва мардум, балки барои дароз кардани мӯҳлати ҳокимият ва аз байн бурдани маҳдудияти давраҳои президентӣ анҷом дода шуданд.
Поймол кардани моддаҳои Сарқонун
1. Моддаи 6 (Халқ – манбаи ягонаи ҳокимият)
“Халқ соҳиби ягонаи ҳокимият аст.”
Дар амал, ҳокимият на ба шаҳрвандон, балки ба дастаи оилаи ҳоким тааллуқ дорад.
Интихоботҳо озод нестанд ва натиҷаҳо пешакӣ маълуманд.
2. Моддаи 9 (Ҷудоии ҳукумат)
“Ҳокимияти давлати ба қонунгузор, иҷроия ва судия тақсим мешавад.”
Аммо дар Тоҷикистон ҳамаи ин се бахш зери фармони як шахс — Раҳмонов мебошанд.
Судҳо ғайримустақиланд, вакилони халқ аксаран нишондодҳоро иҷро мекунанд, на иродаи мардумро.
3. Моддаи 14 (Баробарии шаҳрвандон)
“Ҳамаи шаҳрвандон дар назди қонун баробаранд.”
Аммо қонун бар зидди оддитарин шаҳрвандон сахт, бар зидди наздикони ҳокимон бошад — маъюб ва хомӯш мешавад.
Милиса, додгоҳ ва прокуратура асбоби фишор, на муҳофизи ҳуқуқ мебошанд.
4. Моддаи 30 (Озодии сухан ва матбуот)
“Озодии сухан ва ВАО кафолат дода мешавад.”
Аммо дар амал:
• ТВ ва радио 100% таҳти контрол
• Журналистони мустақил таъқиб ва зиндонӣ
• Филтркунии интернет ва тарси умумӣ
5. Моддаи 65 (Маҳдудияти давраҳои президентӣ) — он чизе, ки барҳам дода шуд.
То соли 2003 ва 2016 ин модда мегуфт:
”Президент ҳуқуқ дорад на бештар аз ду мӯҳлат интихоб шавад.”
Ин меъёр махсус барои Раҳмонов бекор карда шуд.
Яъне Конститутсияро барои як шахс иваз карданд, на барои мардум.
Аз Қонуни халқӣ ба асбоби ҳифзи қудрат табдил ёфт
Қонуне, ки бояд адолат ва ҳимояи миллатро таъмин кунад, ба санади шахсии ҳокимият табдил дода шуд.
Дар ҳоле ки шаҳрванд:
• Аз камбизоатӣ ранҷ мебарад,
• Барои кор ба Русия муҳоҷират мекунад,
• Аз адолати судӣ маҳрум аст,
Сарқонун дигар ба мардум хизмат намекунад.
Мардум сазовори давлатдории ҳақиқист
Имрӯз ҷомеаи мо ба:
• Қонунҳои устувор ва тағйирнопазир,
• Судҳои воқеан мустақил,
• ВАО-и озод ва назораткунандаи қудрат,
• Ҳукумате, ки ба мардум ҷавобгӯ бошад, ниёз дорад — на ба ҳукумати абадии як шахс.
Хомӯшӣ — хиёнат ба оянда аст
Агар мо дар баробари поймолшавии қонун сукут кунем, фардо фарзандонамон дар кишваре бе ҳуқуқ ва бе умед зиндагӣ хоҳанд кард.
Эътимоди мардум ба давлат — сармояи миллат аст.
Он агар як бор вайрон шавад — бо ҳеҷ раъйпурсӣ барнамегардад.
