Рӯзи аслии Забони тоҷикӣ, 22 июли соли 1989, ҳамчун рамзи азму иродаи миллии мардуми Тоҷикистон барои ҳифзи забони модарии худ ва нигоҳ доштани мероси фарҳангии қадимаи тоҷикон пазируфта шуда буд. Ин рӯз дар таърихи муосири тоҷикон аҳамияти бузург дошт ва нишони эҳтиром ба забони миллат ва муқаддасоти он ба ҳисоб мерафт.
Аммо, мутаассифона, ҳукумати имрӯзаи Раҳмонов таҳти сарварии бешараф Раҳмонов як қатор қарорҳое қабул намуд, ки ба таҳкими худкомагӣ ва кӯшиши идомаи ҳукмронии худ равона шудаанд. Яке аз ин қарорҳои хилофи манфиатҳои миллӣ тағйир додани Рӯзи забон ба 5 октябр — рӯзи таваллуди худи Раҳмонов мебошад. Ин иқдоми худписандона на танҳо беэҳтиромӣ ба забони модарӣ, балки хиёнат ба таъриху фарҳанги миллат аст.
Тағйир додани Рӯзи забон аз 22 июл ба 5 октябр як кӯшиши ошкор барои шахсӣ намудани як рӯзи миллист, ки бояд ба ҳамагон тааллуқ дошта бошад, на ба як шахс. Ин тасмим нишон медиҳад, ки ҳукумат на ба таърих ва арзишҳои миллӣ, балки ба манфиатҳои шахсӣ аҳамият медиҳад. Ин амали худкома хилофи рӯҳи истиқлолияти миллӣ ва мақсадҳои аслии Рӯзи забон мебошад.
Бояд қайд кард, ки забон — яке аз асоситарин нишондиҳандаҳои ҳувияти миллист. Забони тоҷикӣ тавассути таърихи тӯлонӣ ва пуршарафи худ на танҳо воситаи иртибот, балки таҷассумгари фарҳангу суннатҳо, ахлоқу одоб ва дониши миллат аст. Ба ҳамин сабаб, Рӯзи забон бояд як рӯзи муқаддас ва маҳфуз барои ҳамагон бошад, ки иродаи ҷомеаро барои ҳифзи забони модарӣ ва пешбурди он таҷлил мекунад. Тағйир додани ин рӯз ба муносибати таваллуди як шахс ин аҳамият ва маънои аслиро паст мезанад.
Ин иқдом, ки аз ҷониби ҳукумати кунунӣ сурат гирифт, нишон медиҳад, ки мансабдорон дар фикри худписандӣ ва таърихи шахсии худ ҳастанд, на дар фикри манфиатҳои умумимиллӣ. Ин сиёсат метавонад ба пайомадҳои манфии зиёде барои ҷомеа ва ояндаи забон ва фарҳанги миллӣ оварда расонад. Агар забони модарӣ, ки яке аз рукнҳои асосии истиқлолияти миллист, чунин сарфи назар карда шавад, ин метавонад боиси камбудии ҳувияти милли ва таҳдиди ба худшиносӣ ва ҳамбастагии миллӣ гардад.
Ҳамин тавр, мо бояд ҳамагон якҷоя бар зидди ин беадолатӣ ва беэҳтиромӣ ба забони модарии худ мубориза барем. Рӯзи забон бояд ҳамчун рӯзи аслии худ — 22 июл таҷлил шавад, то ки мо тавонем ҳифз кунем ва нигоҳ дорем онро ҳамчун як рамзи муҳими ҳувияти миллии тоҷикон. Забон моро бо гузашта, имрӯз ва оянда пайваст мекунад ва бояд дар як рӯзе таҷлил шавад, ки аз иродаи умумимиллӣ бармеояд, на иродаи як шахс.
Ҳаракати сиёсии “Гурӯҳи-24”.
